Charmante geveltuintjes in Amsterdam

Iedereen die van Amsterdam houdt is een beetje verliefd. Verliefd op de kanalen, de prachtige gevels, de vele terrasjes, de drukte en gemoedelijke sfeer. Maar ik ben vooral verliefd op de charmante geveltuintjes bij de statige huizen langs de grachten.

Zwervend laat ik me langs de grachten trekken; van tuintje naar tuintje. Soms is het meteen duidelijk. “Hier woont een echte planten liefhebber”, denk ik dan. Soms is het grappig als katten de lege plantenbakken overnemen. Soms zijn de bakken waar de planten groeien hip en echt duur. Vaker nog wordt alles gebruikt waar maar een plant in kan groeien van oude wijntonnen, roestige oliedrumvaten, bakken, potten en zelfs lege blikken. Het maakt niet uit als de plant er in wil groeien is het goed.

Het is een echte toets van mijn plantenkennis. Zoveel soorten, zoveel stijlen. Alle planten zijn welkom en worden uitbundig gecombineerd. Prachtig. Geurende rozen, bloeiende blauwe regen, kleine bomen en exoten. De bewoners planten gewoon wat ze leuk vinden al dan niet in de aanbieding gekocht.

Aan de Amsterdamse grachten, heb ik heel mijn hart voor altijd verpand, al in 1949 geschreven door Pieter Goemans, vaak gezongen door velen. Vooral bekend door Wim Sonneveld. In 1949 waren er nog geen gevel tuintjes maar wel grote bomen langs de grachten, nu zijn de grachten groener. In de jaren 80 werd het fenomeen geveltuintjes geintroduceerd. Tegen inlevering van stoeptegels die tegen de gevel van het huis lagen, kon ik toen tuinaarde en planten krijgen. Hoe gaaf was dat ! Ik was nog in het eerste jaar van de opleiding en dit was eigenlijk mijn eerste echte tuintje in een saaie Haagse straat in Wijk 21.

In deze tijd wordt steeds meer groen teruggebracht in de straten van vooral de grote steden. Een mooi voorbeeld hiervan is het nationale kampioenschap Tegelwippen 2021 van 30 maart tot 30 september afgelopen zomer. Dat sprak tot de verbeelding en nodigde uit om aan de slag te gaan want in totaal zijn er 1.556.919 tegels gewipt in deze periode. En zijn overal langs gevels plukjes groen gekomen die de straten vriendelijker maken, gezelliger en aangenamer. Een goede actie! Wat mij betreft elk jaar. Hoe meer groen in de straat, hoe beter.

Amsterdam Bloeit heeft zelf ook een actie opgezet om de buurt aan te kleden en gezelliger te maken. Amsterdam Bloeit, wat een goede naam voor deze actie, heeft op een hoek van een gracht een prachtige tuin gemaakt, om van te genieten.

Ik heb de tuin een tijdje geobserveerd en was verrast (eigenlijk niet) door de vele mensen die hun bewondering uitspraken. Een geslaagde missie opgezet door liefhebbers van groen en kleur.

Laat u verrassen met een groene wandeling langs de Amsterdamse grachten.

Het is een mooie ervaring. Veel plezier ! Rendy

Parfum de grote verleiding !

Al eeuwen voor de jaartelling wisten de oude Egyptenaren karakteristieke geurstoffen uit planten te halen. Deze geuren in olie gevangen werden gebruikt voor godsdienstige rituelen en door heilige farao’s. De priesters in de antieke tijd worden wel beschouwd als de eerste parfumeurs. Zij konden toen al een hoogwaardig product maken voor het koninklijke hof. Om naast de geurige oliën ook zalven en balsems te maken, importeerden zij toen al hars van de mastiekboom en jeneverbessen.        

Oude potjes vol met kostbare, geurende olie.

De Grieken hebben het parfum in het dagelijkse leven geïntroduceerd. Het werd gewoonte het huis te parfumeren, het lichaam te verzorgen en je met geuren te omhullen. Zowel mannen als vrouwen deden dit. De parfums werden zwaarder door de toevoeging van bijvoorbeeld mirre (gomhars) en dierlijke geuren zoals muskus. Deze kostbare geuren werden als schatten bewaard in kleine albasten potjes en aardewerken kruikjes.          

De Romeinen gebruikten liever kleine glazen flesjes die gemakkelijker mee te nemen waren. Ook waren de lichte flacons goede te verkopen en te distribueren. Want in de regeerperiode van Julius Caesar werd het parfum onlosmakelijk verbonden met iemands persoonlijkheid. Ieder zijn eigen geur, ieder zijn eigen parfum.  

Door de vele kruistochten in de Middeleeuwen en de ontdekking van de nieuwe wereld kwam het parfum ook in noord Europa terecht.  Hier vooral gebruikt door de kerk als blijk van liefde aan God. De monniken gebruikten de planten veel eerder voor medicinale doeleinden dan voor het opvangen van geuren. De monniken kenden de  helende eigenschappen toe aan de vorm van de plant, blad of bloem die aansloot bij de menselijke lichaam. Bijvoorbeeld de walnoot aan de hersenen. 

In de Renaissance werden de geuren weer lichter en bloemiger. De kleren werden toen elke dag geparfumeerd. Parfum was als een sieraad en gaf de persoonlijkheid weer van de drager. Bovendien, en niet onbelangrijk, maskeerde het parfum de stinkende lijfgeur van de mensen die niet of nooit in bad gingen. 

Vanaf het einde van de 18e eeuw ontstond de grote dynastie van succesvolle parfumeurs in Frankrijk. Het werd gebruik om iedere dag parfum te gebruiken en door op grote schaal te gaan produceren werd de prijs lager en was parfum te koop voor iedereen. 

In de directe omgeving van Grasse werden de sterk geurende rozen ‘centifolia’ en ‘damascena’  geteeld. Geoogst met de hand en verwerkt in kleine hoeveelheden. Ook de Lavendel, oranje bloesem, jasmijn, iris en de tuberoos werden gebruikt door de parfumeurs.

De prachtige en heerlijk geurende tuberoos, een extreem duur ingrediënt.

De geurstof van de tuberoos is extreem duur, heel gewild en heeft een narcotiserende werking. Een eeuw later werden miljoenen tonnen bloemen op grote schaal geteeld en verwerkt in de parfum industrie. Elke plant heeft een ander deel dat gebruikt kan worden. Bijvoorbeeld van de zwarte bes (cassis) alleen de knoppen vlak voor het uitlopen, van de Iris de wortels, de bloemen van de lavendel en rozen en van de sinaasappelstruik kunnen alle delen worden gebruikt om olie te maken. Rozenolie wordt vooral gemaakt door stoomdistillatie. Ondanks het mechanische proces is het een duur goedje, een kilo rozenolie kost op dit moment tussen de 3.000 en 5.000€.

Vanaf het begin van de industriële productie is een levendige samenwerking ontstaan tussen glasblazers voor aantrekkelijke flacons en flessen en ontwerpers van bijzondere verpakkingen die meteen in het oog springen. De flesjes en de doosjes moeten het parfum in een seconde uitdrukken en tot aankoop uitnodigen. De moderne vrouw en ook man wil graag zijn identiteit bevestigen door een heerlijke geur. 

De geur van het parfum, dat tussen 20-40% uit geurbestanddelen is opgebouwd, heeft drie verschillende noten. 

De topnoten geuren het sterkst maar slechts voor hele korte tijd, slechts zo’n 10 minuten. Deze topgeuren moeten direct na het aanbrengen op de huid, verleiden tot aankoop met een verrassende eerste indruk. Hierin voeren citrusgeuren de boventoon.               

De hartnoten zijn het belangrijkste deel van het parfum. Deze geuren komen pas na 10 minuten vrij  en krijgen dan de boventoon als de topnoot geur verdwenen is. Alle bloemengeuren zijn hartnoten. 

De basisnoten blijven het langst en kunnen uren hun geur afgeven nadat de hartnoten, na 1 tot 2 uur,  zijn verdwenen. De basisnoten bestaan uit o.a. houtsoorten zoals sandelhout. De toepassing van dierlijke geuren in de samenstelling van parfums is sterk afgenomen. 

Provençaalse kleuren en geuren in Grasse.

De parfum industrie in Grasse kwam in de 60-jaren aan z’n eind toen de vraag naar plantendelen zo groot werd dat uitgeweken moest worden naar Egypte, Turkije en Bulgarije. De nutteloze grond van de oude rozenvelden werd verkocht en huizen gebouwd. Maar ondanks dat de teelt voor het grootste deel uit Grasse en omgeving is verdwenen, is de kennis en de ervaring van de parfumeurs nog altijd volop aanwezig. Het is een hele kunst om een geur met al zijn karakteristieke eigenschappen te vangen. Een spannend proces.

Wie kent niet het boek ‘Das parfum’ van Patrick Süskind die de geur van jonge meisjes probeert te vangen. In Grasse kun je een opleiding volgen als assistent van de parfumeur ‘Le Nez’. Een pittige opleiding met als basis biochemie en als aangeboren talent een goed onderscheidingsvermogen qua smaak en geur. Eén van de grootste namen in de wereld van de parfum is Christian Dior.

Het initiatief om deze kennis en eeuwenlange ervaring te behouden en over te dragen aan jonge generaties vond een warm welkom. Het Musée de la Parfumerie en de Jardin houden zich sinds 1997 bezig met het samenstelling van een collectie en het aanleggen van een tuin als cultureel erfgoed.

Het ontwerp voor de tuin is een samenwerking tussen parfumeurs en tuinontwerpers. De uitgangspunten zijn de planten die worden gebruikt bij het maken van parfum. De indeling van de tuin is opgebouwd van lichte naar zware geuren.  In deze tuin moet je wel alles aanraken, wrijven en ruiken. En blijven ruiken.  Het blad van de pepermunt geeft net als de kruiden peterselie, koriander, rozemarijn en basilicum een frisse noot. De bessen van de valse peperboom geven een houtachtige en kruidige geur af. Ook gewone en bekende tuinplanten zoals wilde viooltjes, tuingeraniums en narcissen worden in de parfumindustrie verwerkt. En dan daarna al die bijzondere geuren te mengen tot dat er een heerlijk, verleidelijke parfum ontstaat die aan de verwachting van de koper in de huidige tijd voldoet. Vooral door globale marketing en mooie modellen versterkt tot vele miljarden euro’s omzet in deze industrie. 

Christophe Mège, de zeer betrokken hoofdtuinman helpt vanaf het begin om het lege terrein vorm te geven met plantvakken en velden zoals als het ooit geweest is rondom Grasse. Omlijst met hoge cipressen en eeuwen oude olijfbomen op een terrein van 2.5 ha is dit een tuin om te genieten. Rond een oude waterloop en ruim waterbassin valt er veel te ontdekken. Zelfs de meest doorgewinterde planten expert zal verrast zijn. De velden van rozen, irissen en lavendel waar vroeger de bloemen door vrouwen in lange jurken met een zonnehoed op, met de hand werden geoogst, spreken nog steeds tot de verbeelding. In de serre staan de meest exotische planten, bedwelmend bij het binnengaan.  Samen met een klein team medewerkers en mooi budget van diverse mecenaten zoals Clarins, Lux, Unilever, Fragonard en anderen kan deze tuin zich verder ontwikkelen. Om zo de kennis en ervaring van eeuwen te bewaren voor volgende generaties. Naast deze tuin heeft de buurman 2 ha Rosa centifolia in bio-cultuur aangeplant, ingrediënt voor de meest exclusieve parfums van Chanel en Dior. De historie herhaalt zich dus, er wordt weer op kleine schaal geteeld in Grasse. 

Een klein eindje verderop ligt het Musée International de la Parfumerie. Hier wordt getoond hoe de verschillende planten tot essentiële oliën worden verwerkt. Verzameld worden als basis voor nieuwe uitdagende, strelende en boeiende geuren. In het moderne museum is een collectie van ruim 50.000 objecten. Een indrukwekkende verzameling van aardenwerken potjes en flesjes van de Romeinen, Grieken en Egyptenaren tot snuifdozen en eigentijdse flesjes van bekende merken. Met de fondsen van beroemde huizen zoals Chanel, Dior, Guérlin, Hermès, Kenzo en Yves Saint Laurent groeit de collectie nog jaarlijks. 

Afwisselende tentoonstellingen in combinatie met moderne kunst zowel in de tuin als het museum zorgen voor een onvergetelijk bezoek aan Grasse op slechts een klein half uur rijden van Cannes. 

Les jardins du Musée International de la Parfumerie – 06370 Mouans-Sartoux – Le Musée International de la Parfumerie  – 06130 Grasse

Losse opmerkingen : 

Het woord parfum is afgeleid van ‘perfumare’ dat ‘door de rook’ betekent. En volgens experts: Parfum sédiure, soigner, communiquer – (Parfum verleidt, verzorgt en comminiceert)

Bekende parfums door de tijd. 

1792 : 4711 Echt Kölnisch Wasser – parfumeur Wilhelm Mûlhens 

1889 : Jicky van Guerlin door parfumeur Aimé Guerlin 

1921 : N° 5 van Chanel door parfumeur Ernest Beaux

1948 : L’Air du temps van Nina Ricci door parfumeur Françis Fabron 

1977: Opium van Yves Saint Laurent – parfumeur Jean-Louis Sieuzac

1999 : J’Adore van Christian Dior door parfumeur Calice Becker

Een heerlijk parfum begint met geurende planten en bloemen die worden gevangen en verwerkt tot een ultieme verleiding.

Telkens een andere tuin

Een tuinontwerp kan vele wensen vertalen en er zijn altijd veel verschillende oplossingen.

Het begin van de oplossing is de lijst met wensen

In een oude, volwassen tuin met grote bomen wilde de klant een andere sfeer en uitstraling. Graag met water, een mooi terras op de avondzon, aantrekkelijke heesters, groot gazon, veel bloeiende bloemen en een wandeling. Met aanvullende wensen als een plantenkasje, een stukje groentetuin, kruidenhoek en mooie potten met citrusvruchten of Fuchsia’s was het wensenlijstje compleet.

‘Maak voor ons een tuin waar we volop kunnen genieten !’, Carien

Alle mag anders ! En dat is de uitdaging voor de oplossing !

Ondanks dat er bepalende voorwaarden zijn zoals de hoge bomen, de loop van de zon, de grootte van de tuin, de grondsoort, de wensen en het budget zijn er vele oplossingen denkbaar.

Tijd om te schetsen, de broeden, te tekenen en te ontwerpen.

In alle vier ontwerpen die nu volgen is aan de linkerkant van de tuin een plantenkasje geplaatst (blauwe rechthoek) om stekken en planten in op te kweken, te zaaien en bijzondere potplanten zoals citrusvruchten over te houden in de winter

1. De tuin met vierkante vijver

Vanaf drie verschillende zitplekken wordt de tuin telkens anders ervaren. Vanaf het hogere terras bij het huis wordt je als het ware naar het middelpunt toegetrokken. Vanaf de bank met rugdekking ervaar je de tuin op een andere manier en is de vijver slechts zichtbaar als je opstaat. En vanaf het terras achterin trekt de centraal gelegen vijver de aandacht. Rond de vijver komt verharding en een lage, zachte grassoort Pennisetum.

2. Een lange vijver voor meer diepte

Een geheel andere oplossing is de diepte van de tuin te benadrukken is het toepassen van een lange vijver, door die net links van het midden te plaatsen. De vijver ligt op het grasniveau, de rand er net iets boven. Aan een kant komen hoge en lage grassen aangevuld met grote groepen stoere vaste planten. In de vijver komen vissen en waterlelies waardoor de tuin veel biodiversiteit krijgt. De vijver trekt ook kikkers, salamanders, libellen en vogels aan.

3. Het avondterras met vijver

Een totaal andere invalshoek is de waterbeleving dichterbij het avondterras te hebben en een ‘Wisteria Walk’ voor de wandeling. In dit ontwerp sluit de vijver met twee waterniveaus direct aan bij het terras. Door het stromende en vallende water gaat geluid en glinstering een rol spelen hetgeen de aantrekkingskracht van het water vergroot. Vanaf het terras bij het huis wordt je hier automatisch naar toe getrokken en loop je al gauw de tuin in vooral via het wandelpad.

Wandelend onder de ‘Wisteria Walk’ valt pas goed op hoe groot de tuin werkelijk is. Deze pergola biedt ruimte aan bijzondere klimplanten als Akebia, witte regen en geurende rozen. Aan de voet van de palen wordt bijvoorbeeld Santolina geplant om het grasmaaien gemakkelijker te maken. Het idee van de klant is om in de zichtlijn onder de pergola, tegen de oude muur, een ‘Trompe l’oeil’ te maken met een stukje landschap in de diepte.

4. Het lijnenspel (vormgeven met hagen)

Uitgaande van meer beweging en de wens van een slangenmuur is het ontwerp met de slangenhaag ontstaan. Een duidelijke en speelse lijnwerking die ruimte biedt aan wat groente, veel kruiden en bloeiende vaste planten. De haag bestaat deels uit de aanwezige buxus met en hoogte van 50 cm en een deel uit echte beuk, ca. 1.00m hoog.

De uiteindelijke keuze

We hebben, na veel overleg, gekozen voor het tuinplan waar de vijver aan het avondterras grenst en een wandeling mogelijk is onder de pergola (Wisteria Walk) want we weten heel zeker dat we hier volop gaan genieten !

Het compliment !

‘Hallo Rendy, wat leuk. We zijn de hele dag bezig met het praten over de verschillende mogelijkheden. Geweldig leuk om ook zo met de kinderen (20+) bezig te zijn. Iedereen heeft zijn eigen beeld en voorkeur. Wat een prachtig werk heb jij gemaakt. Leuke ideeën en super aangeleverd’. Carien

Wilt u dat ik met u mee denk over de verschillende oplossingen voor uw tuin ? Maak dan vrijblijvend een afspraak.

De veelzijdige olijfboom

Een van de oudste en meest karakteristieke en soms eeuwen oude bomen in Europa en vooral in het gebied rond de Middellandse zee is de olijfboom: Olea europaea.

Al 6000 jaar heeft de olijfboom het goed naar z’n zin in een warme en droge omgeving. In de Griekse mythologie schonk de godin Pallas Athene een olijf aan de stad Athene. Nog steeds staat er een olijf op de Akropolis. En in de joodse cultuur staat de boom als symbool voor vrede en geluk. Tegenwoordig is een duif met een olijftak in zijn bek het beeld voor vredesduif.

Het is een behoorlijke familie met ca. 20 soorten. De olijfboom levert olijven die gegeten kunnen worden en zorgen daarnaast vooral voor een enorme hoeveelheid liters olijfolie als de vruchten geperst worden. Olijfolie is een van de belangrijkste (export-) landbouwproducten van de Mediterrane landen.

De oogst & opbrengst

Oogsten van olijven vindt in de late herfst en winter plaats. Tegenwoordig worden netten onder de bomen gelegd en de stam getrild door een machine waardoor de boom zijn vruchten loslaat. Voorheen werden de olijven met de hand geplukt soms met behulp van een ‘harkje’. Door boeren en particulieren met een relatief kleine opbrengst worden de olijven bij de lokale oliemolens aangeboden om geperst te worden. Ze worden gebracht in verschillende stadia van rijpheid en in alle kleuren; geel, zwart, paars, bruin, groen en blauw. Vroeger bestond de olijfpers uit twee zware, malende stenen. De huidige generatie persmachines hebben deze taak overgenomen. De beste olijfolie komt van de 1e koude persing.

Olijfolie wordt naast gebruik in de keuken ook als brandstof voor warmte of verlichting toegepast, als geneesmiddel gebruikt en als ingrediënt voor cosmetica en zeep. Olijfolie is een veelzijdig product.

Bij de borrel

De olijven voor bij het aperitief worden ingelegd in zuur of zout. Een olijf zo van de boom is vreselijk vies van smaak; oneetbaar bitter. Door ze een paar maanden in een zoutwaterbad te leggen verdwijnt de bittere smaak en worden ze vaak gekruid. Er zijn verschillende soorten olijven (zes) waarvan de kalamanta een grote zwarte olijf is en de throumpes gerimpelde olijven zijn.

Olijven worden in vele gerechten verwerkt. In Griekenland met fetakaas op een salade. In Italië ter aankleding van de pizza en bij de apéro. Het Nederlandse Voedingscentrum deelt olijven in onder fruit.

De karakteristieke boom

De boom is een echte zonaanbidder, groeit langzaam en kan eeuwen oud worden, heeft een prachtige stam en mooie grijze bladeren. De boom geeft pas na 5 jaar z’n eerste vruchten als alle omstandigheden goed zijn. Juist omdat de boom zo langzaam groeit heeft hij hard hout. Het hout is prachtig generfd en heeft een warme kleur. Van dit bijzondere hout worden veel gebruiksvoorwerpen zoals schalen, handvaten en snijplanken gemaakt.

De olijfboom in de Nederlandse tuin

Vaak wordt de olijf, nu we meer warme zomers en zachte winters hebben, gekocht om de Mediterrane uitstraling; terrassen van brasserieën en restaurants worden aangekleed met olijfbomen in kuipen om het zomerse en zuidelijke gevoel te versterken.

Een olijfboom in de volle grond van uw tuin kan ook maar er zijn wel enkele voorwaarden.

Koop een gezond exemplaar met een mooie stam, vorm en gesteltakken. Het zijn dure bomen omdat ze geoogst worden in zuidelijke landen en dan op transport gaan. Kies de warmste plek ! in de tuin, de olijf houdt helemaal niet van natte en koude voeten. Zorg voor een doorlatende grond met drainage. Zorg voor voldoende ruimte, plant de boom solitair zodat er geen concurrentie is met andere struiken en bomen.

Plant de boom ‘hoog’ en leg rond de voet een hoeveelheid stenen of grind. Die houden de warmte van de zon lang vast en zorgen voor de extra warmte die de olijf nodig heeft. In uw tuin (liever) geen beplanting aan de voet van de olijf. Vaste planten en struiken aan de voet van de stam geven schaduw, vocht en koelte terwijl de olijf alleen maar droogte en warmte wil.

Geef de boom elk voorjaar mest voor kuipplanten of mediterrane planten. Snoei de boom of helemaal niet of erg luchtig in maart. In de Provence zeggen de olijfboeren dat de snoei zodanig moet zijn dat de zwaluwen door de takken kunnen vliegen.

Een solitaire olijfboom in de tuin is een echte blikvanger en uw tuin krijgt door een (oude) olijfboom al gauw een fijne, mediterrane sfeer.

De onweerstaanbare geur van soeplaurier

De hartverwarmende geur uit de keuken op winterse dagen brengt ons er toe onze neus te volgen en in de pannen te gaan kijken. Stoofpotjes, soepen en stampotten hebben één ingrediënt die deze heerlijke geur oplevert. Dit is laurier waarvan slechts enkele bladeren het gerecht een heerlijke smaak en geur geven.

Laurier; Laurus nobilis, een houtachtige en wintergroene struik, werd door de Grieken vanuit het Perzische rijk naar Europa gebracht. De laurier was voor hen een symbool van wijsheid en glorie. De winnaars van wedstrijden tijdens de olympische spelen kregen een krans van laurier als teken van hun overwinning.

Deze manier van bekroning werd tijdens het oude Romeinse Keizerrijk doorgezet. Vele Keizers en succesvolle veldheren werden geëerd met kransen van gevlochten laurier.

Sinds de 17e is laurier pas in onze noordelijke streken aangekomen. En nog later, in de 19e eeuw zijn er kwekers rond Brugge begonnen met het opkweken van laurier. Ook nu zijn daar nog veel laurier kwekers te vinden. De struik is tweehuizig waardoor de mannelijke en vrouwelijke bloemen op afzonderlijke planten groeien.

De bossige laurierstruik kan in onze tuin op een warme, zonnige standplaats goed gedijen. Het liefst in een niet te natte grond. Ze houden niet van vorst maar kunnen -5°C nog aan. Oude struiken die getroffen worden door een vorstaanval kunnen worden terug gesnoeid. Laurier in potten en bakken zijn wat gevoeliger voor vorst en het is aan te raden deze laurier op een beschutte plak of in een kasje te zetten tijdens de winterperiode.

De laurier wordt tegenwoordig overal voor gebruikt zoals in bloemstukken, kransen, guirlandes en is zelfs terug te vinden in potpourri. De bladeren drogen gemakkelijk in de zon of in de keuken. Hang ze in een bosje op de kop om te drogen of als losse bladeren op een theedoek. Ze geven hun specifieke geur af als de bladeren worden aangeraakt, worden verkruimeld of in aanraking komen met vocht en warmte.

Laurier die in Nederland en Frankijk ook wel soeplaurier wordt genoemd mag niet verward worden met de giftige Prunus laurocerasus (de laurierkers). Deze twee zijn geen familie van elkaar.

Koken met laurier is een feest. Het is een echte smaakversterker. De bladeren geven zowel aan vlees-, wild- en visgerechten een heerlijke smaak. In pasta’s en vegetarische schotels voegen ze ook een mooi aroma toe. Gebruik de bladeren vers of gedroogd. Laurier is ook terug te vinden in het ‘bouquet garni’, een kruidenbosje waar ook andere kruiden in zitten zoals tijm, rozemarijn, salie die samen zorgen voor een mediterrane smaak.

Eén laurier struik in de tuin is voldoende voor heel veel gerechten. Maar daarnaast is de laurier een mooie wintergroene stuik die het in een hoek of achtergrond goed doet.

Veel plezier met laurier in tuin & keuken.

Tropische sferen in Winterswijk

Nog nooit ben ik zo verrast door een tuin als de ‘Ibiza tuin’ in Winterswijk. Al ruim 30 jaar bezoek ik als tuinontwerpster en tuinjournalist de meest uiteenlopende en mooiste tuinen maar deze tuin was een complete verrassing! Ik was in shock, positieve shock en heb dagen lopen verkondigen hoe bijzonder verrassend deze tuin is.

Geïnspireerd door de heerlijke tropische sfeer van Curaçao heeft Henk Geurkink, fotograaf en echte beelddenker met een enorme passie voor tuinen en lekker buitenleven samen met Annelies zijn fantasie vertaald in een tuin die je in Nederland niet tegenkomt.

Ibiza of Curaçao ? Nee, Winterswijk !

De tuin bij hun huis is al 25 jaar onderhevig aan veranderingen als gevolg van de levendige fantasie van Henk. Van vijvers naar borders, van stilstaand en stromend water naar een bamboebos. Naast een rustige oase van groen en bloemen is de tuin nu ook voorzien van een buitenkeuken en prachtige stilteplekjes. Op dit moment zijn er zeven heerlijke plekjes om lekker te zitten en wordt elke dag overlegt waar de koffie wordt gedronken, het wijntje of wordt gegeten.

Caribisch strand in Winterswijkse zon

Maar het meest bijzondere tuindeel is het witte strand. Zo’n tien jaar geleden is deze bijzondere strandtuin ontstaan. Gemaakt uit vele kuub’s voegzand op worteldoek drinken Henk en Annelies hun koele drankjes in de zon met de tenen in het zand.

De vakantiesfeer is compleet door de wuivende palmen, bananenbomen, exotische planten en een zwoel muziekje uit een verborgen box. De goed uitgekozen en juiste accessoires maken het sfeertje helemaal compleet. De zachte verlichting bevestigd de lange zomeravond.

Onder het, al even exotisch aandoende, overdekte terras worden lange avonden gevuld met vrienden en een goed gesprek. Alles draait hier om de beleving, het moment van samen genieten en de sfeer. Bovendien heeft deze strandtuin weinig onderhoud nodig waardoor het nog meer genieten is. Af en toe wat gevallen blad harken is eigenlijk het enige werk, zo klaar en niet zwaar bovendien.

Het voegzand is een zandsoort dat uitermate geschikt bleek te zijn. Het blijft liggen als het regent en spoelt niet weg, daarnaast het is zo wit als een Caribisch strand en droogt het zand snel.

De oude stam van een palm met rieten lampenkap.

De exotische planten die in potten staan zoals de kamerlinde, verhuizen in de winter naar de tuinkamer. Door de warmere winters echter kan een deel van deze subtropische planten in de tuin blijven zelfs in de volle grond waar ze het naar hun zin hebben, gezien de grootte van de planten.

Heerlijk luieren op het witte strand

In het voorjaar als de natuurlijke metamorfose van de tuin begint worden de bijzondere planten weer buiten gezet, het strand geharkt en kan de exotische zomer in Nederland, in Winterswijk, beginnen.

Deze bijzondere tuin van Henk en Annelies is te bezoeken op de jaarlijkse open tuindagen of na afspraak via: lieshenk@outlook.com

Laat u verrassen en krijg een blij vakantiegevoel ! Veel plezier.

Romantiek in Picardië

Op iets meer dan 3 uurtjes rijden van Breda ligt een prachtige romantische tuin in de Franse campagne ‘Les jardins de Maizicourt’.

Achter een klein kasteeltje uit de 18e eeuw liggen aantrekkelijke landschappelijke tuinen met elk hun eigen uitstraling.

De eigenaresse van de tuin werkt nog bijna elke dag mee met haar equipe om deze tuin en haar bijzondere sfeer vast te houden.

Van de eerste oude, traditionele Franse tuin met stijve bloembedden en rechtlijnige gangen zijn slechts de indrukwekkende oude bomen overgebleven.

De landschappelijke, romantische tuinsfeer van de 19e eeuw heeft qua vormgeving meer sporen achtergelaten. Maar helaas is door de twee oorlogen en het verlaten van de bewoners van het landgoed de tuin in verval geraakt. Het is juist deze verwaarlozing; het uiteindelijk overgebleven restant, dat de basis vormt voor deze heerlijke tuin.

Het hele jaar is er veel te zien in de tuin. Het voorjaar begint er al vroeg met duizenden sneeuwklokjes en bosanemonen. Langzaam ontwaakt de tuin de volgende maanden onder de zon van Picardië om aan het begin van de zomer los te barsten.

De maand juni is een echte feestmaand als alle rozen bloeien langs muren, in bomen en perken. Er zijn zoveel rozen dat de keuze om alleen maar pastelkleurige tinten te kiezen, de overdaad aan rozen niet schaadt. Het ruikt er heerlijk en er lijkt geen einde aan te komen.

In het zomerseizoen nemen de geuren en warme kleuren de tuin over. Uitbundige vaste planten bepalen het beeld waar soms gewaagde combinaties zijn gemaakt. De ommuurde moestuin tegen de kerk is een ware producent van allerlei lekkers om vers te eten, te conserveren of uit te delen.

In de herfst kalmeert de groei maar blijven de kleuren uitbundig. gele, oranje en rode bladeren, veel bessen en vruchten kleuren de tuin. De borders zijn aangevuld met hoge grassen, hortensia’s, fuchsia’s en laat bloeiende asters die tot de vorst doorbloeien. Zelfs in de winter met een beetje rijp op de planten is deze tuin een droom.

Naast alle bomen en bloeiende planten is er een weide met boerderijdieren, een oude duiventil, kleine verassingen en een laag labyrint om te mediteren. De wandeling door de tuin brengt u steeds verder van het landhuis het golvende landschap van de omgeving in.

Sinds het openstellen van de tuin in 1997 heeft het veel bezoekers bekoord, hebben talrijke fotografen hier hun hart geopend en zijn er vele boeken en artikelen over deze tuin te vinden.

In deze tuin loopt u met gemak een paar uur rond, genietend van de sfeer en telkens andere indrukken. Veel plezier.

Voor aanvullende informatie en meet sfeerimpressies: http://www.jardinsdemaizicourt.com/

Het rode goud

Een kostbaar kruid

Er zijn maar weinig planten die zoveel geld waard zijn. Al 4500 jaar vult deze bloem mythes en legendes. Maar het gaat niet om de licht paarse bloem maar slechts om de drie vrouwelijke bloemdelen in het hart; de stempels. Deze drie draden hebben geneeskrachtige eigenschappen maar worden vooral in de keuken gebruikt voor zowel hartige als zoete gerechten. Dit kruid heet saffraan.

Het gouden geel

Het Arabisch-Perzische woord za’faran betekent geel. De gedroogde, rode stempels kleuren niet alleen rijst, desserts en pasta geel maar ook de toga’s die gedragen werden in het oude Egypte en de tunieken van boeddhistische monniken.

Graag een aangename groeiplaats

De bloemen die vooral groeien in het gematigde klimaat van Griekenland, Spanje, Italië, Frankrijk en Oostenrijk worden op kleine schaal geteeld. Sinds 2012 wordt de Crocus savitus ook in de Belgische Kempen gekweekt. De grootste velden echter zijn in Afghanistan, India (Kasjmir), Marokko en Iran waar 90% van de wereldproductie groeit.

Zo ontzettend kostbaar

Om één kilo saffraan draden te kunnen oogsten zijn veel bloemen nodig in totaal wel zo’n 200.000 krokussen. Het oogsten gaat met de hand en daarna worden de draden gedroogd. Het is een tijdrovend en intensief proces. Uiteindelijk levert deze inspanning een behoorlijk bedrag op tot wel 20.000 € per kilo. Geen wonder dat wij dit kruid alleen in hele kleine hoeveelheden kunnen kopen in de winkel.

Gelukkig maar: een oneindig kleine dosis is voldoende

Wel is het waar dat we maar één tot twee draadjes per liter water nodig hebben om ons eten geel te kleuren. Een hartig of een zoetig gerecht krijgt hiermee een vleugje goud, een aangename zachtheid en een warme gloed.

Een van de bekendste gerechten met saffraan is de heerlijk geurende Spaanse paella schotel.

Nu is de tijd om te planten

In deze maand, augustus, zijn de stevige en vlezige bollen te koop en hét moment om ze te planten. Kies altijd gezond uitziende exemplaren en alleen de echte Crocus savitus. Let op! Koop niet de andere herfst bloeiende krokus de Colchicom autumnale (herfsttijloos) deze ook mooi maar is erg giftig !

De Crocus savitus houdt van een losse, goed doorlatende grond met veel organisch materiaal en het liefst op een warme, beschutte en droge plek in de tuin. De bloeitijd van acht dagen valt in de vroege herfst met licht lila bloemen. De bollen kunnen in de grond blijven zodat ze zich kunnen vermeerderen.

Deze kostbare Crocus is behalve mooi, een avontuur in de tuin. Wie weet kunt u binnenkort wel een paar stempels oogsten voor heerlijke gerechten. Veel plezier.

De vriendelijke hommel !

Het zachte gezoem in de zomer wordt veroorzaakt door bezige nectarzoekers als bijen en hommels. We zien ze deze dagen druk bezig in de tuin, vliegend van bloem naar bloem. Soms helemaal geel en zwaar van het stuifmeel. Wist u dat een hommel ook een bij is? Hij (eigenlijk zij!) ziet er alleen anders uit door zijn beharing en mollige, aardige uitstraling.

Zelfs de familienaam klinkt al vriendelijk: Bombus.

Hommels zijn vriendelijk en er alleen op uit om zoveel mogelijk eten te halen voor het broed in het nest. De koningin hommel is de enige die de winter overleeft en zij maakt in het vroege voorjaar een nieuw thuis voor haar volk. Vaak in een oud muizenholletje, een gat in een boom of zelfs een oud vogelhuisje. Het volk kan dan gaan groeien tot wel enkele honderden.

Nooit meer naar buiten

De koningin begint haar volk met het leggen van eitjes. Deze komen uit en dan gaan moeder en dochters (de werksters) zorgen voor de volgende generaties. De koningin legt de eitjes, de dochters, zorgen voor huisvesting en voeding.

De hele zomer lang komt de koningin haar nest niet meer uit en legt alleen maar eitjes, honderden, waardoor het volk groeit. Terwijl de werksters ervoor zorgen dat het nest op de juiste temperatuur blijft, daarnaast halen ze nectar, stuifmeel en in warme zomers water.

Vechten voor een plekje

Als het volk op haar hoogtepunt is legt de koningin ook onbevruchte eitjes daar worden de mannetjes uit geboren. Daardoor wordt het extra druk in het nest en ontstaan soms zelfs vechtpartijtjes. Het wordt zo vol dat de werksters hun interesse verliezen en de koningin verliest langzaam maar zeker haar macht. Jonge koninginnen nemen haar status over.

De eenmalige bruidsvlucht

Deze jonge koninginnen bouwen hun vetreserves voor de winter op door extra veel bloemen te bezoeken. Tijdens de eenmalige bruidsvlucht in de nazomer kan alleen het sterkste mannetje (de dar) haar bevruchten omdat zij hoger kan vliegen. Na de bevruchting, soms wel door meerdere mannetjes, zit de taak van de dar erop en rest hem slechts de dood net als de rest van het volk.

De jonge koningin zoekt een goed plekje om te overwinteren en in het vroege voorjaar begint de cyclus weer opnieuw.

Een lange tong is erg handig

Van alle hommelsoorten heeft de tuinhommel de langste tong hierdoor kan hij nectar halen die moeilijk te bereiken is voor andere insecten. In bloemen als kamperfoelie, vingerhoedskruid en lipbloemigen als dovenetel en smeerwortel is de nectar bereikbaar door die lange, handige tong.

Hier moet je zijn !

Sommige bloemen hebben een duidelijk honingmerk die de weg wijst van de aanvliegroute. Bij de rododendron en het vingerhoedskruid zijn de stippels (indicator van de route) heel duidelijk te zien. De hommel daardoor vliegt direct naar de nectar terwijl de bloem bevrucht wordt. Een eeuwenoude en goede samenwerking met veel voordeel voor beiden.

‘Who is who’

Niet alle hommels horen bij dezelfde familie. Hommels met twee gele banden op het borststuk en een witte ‘kont’ zijn van de familie tuinhommels. De aardhommel heeft ook een witte ‘kont’ maar slechts één gele band op het borststuk. De steenhommel heeft een meer zwart lijf met een rood ‘kontje’. En dan zijn er nog vele andere soorten. Niet gemakkelijk om alle families uit elkaar te houden maar een hommel blijft een hommel, toch?!

Hommels lokken

Hommels houden van veel soorten bloemen maar als u meer hommels in de tuin wilt dan zijn deze vaste planten wel erg favoriet: verbena (ijzerhard), salvia (salie), lavendel, Perovskia, digitalis (vingerhoedskruid), malva ( kaasjeskruid), rododendrons en vele soorten keukenkruiden als rozemarijn, hyssop, munt, bieslook en dille.

Altijd gezellig dat gezoem in de tuin van de Bombus !

De drijvende tuinen van Marqueyssac

In zuidwest Frankrijk ligt een bijzondere tuin.

Een fascinerende tuin op 130 meter boven de vallei van de rivier de Dordogne. Een uitgesleten landtong hoog boven velden vol met mais, walnoten, zonnebloemen en dromerige middeleeuwse dorpen. Deze tuin wordt al vroeg begroet door de zon als het landschap eronder nog bedekt is met een laag wolken. Een zwevende, drijvende tuin op de wolken vol met geschoren buxus.

Het uitzicht is verpletterend

Met een panorama van 360° is deze tuin uniek met een uitzicht op de middeleeuwse kastelen Beynac en Castelnaud die voorzien zijn van torens, wapens en vlaggen. De velden liggen als een lappendeken tegen de rivier. De dromerige in gele kalksteen opgetrokken dorpjes van de omgeving ademen een tijdloze sfeer.

Buxus buxus en nog meer buxus ..

De 150.000 buxussen worden met de hand in vorm gesnoeid in ronde, onverwachte en zachte vormen. Door de speelse snoeiwijze is de beleving telkens anders. Een romantische wandeling langs cipressen en onder parasol dennen met telkens weer een weids uitzicht over het landschap maken deze tuin zo aantrekkelijk.

De met de hand gesnoeide buxus hebben samen een lengte van tien kilometer en worden door een equipe van tuinmannen/vrouwen bijgehouden. Om te voorkomen dat de buxusmot hier schade aanricht wordt de gezondheid van de struiken goed in de gaten gehouden.

Voor de klok 12 uur slaat …

Een avondwandeling in deze tuin is een echte aanrader. Elke donderdagavond in de zomer is de tuin verlicht met honderden kaarsjes. Terwijl het langzaam donker wordt, zijn de paden langs de geschoren buxus verlicht. Omliggende dorpen en kastelen in de vallei stralen een warme gloed van verlichte ramen van de vele restaurants en terrassen. De sprookjesachtige sfeer zorgt voor een onvergetelijke ervaring.

Al eeuwen al wordt deze landtong verzorgd.

Vanaf 1692 is deze tuin door opeenvolgende generaties uitgebouwd en vernieuwd. Vanaf 1861 is Julien de Cerval eigenaar van Marqueyssac en begint hij met de aanleg van een tuin in de Italiaanse stijl waardoor de huidige mediterrane sfeer nog steeds voelbaar is. Grote renovatiewerken zijn gestart onder de leiding van Kléber Rossillon die sinds 1996 het landgoed in bezit heeft.

De tuin heeft het label ‘Jardin Remarquable’ en heeft een grote aantrekkingskracht op bezoekers en tuinliefhebbers.

Bent u in de Dordogne bezoek deze tuin dan in de vroege ochtend als de wolken nog boven de rivier drijven. Het is werkelijk prachtig. Veel plezier.